Τι είναι η Εργοθεραπεία;

Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την προώθηση της υγείας μέσω της χρήσης σκόπιμων και στοχο- κατευθυνόμενων δραστηριοτήτων.
Κύριος σκοπός της εργοθεραπείας είναι να βοηθήσει τα άτομα να επιτύχουν το μέγιστο επίπεδο λειτουργικότητας και ανεξαρτησίας σε όλες τις πτυχές της ζωής τους (WFOT 1994).

Η παιδιατρική εργοθεραπεία παρέχει τις υπηρεσίες της σε βρέφη, παιδιά και έφηβους. Σαν κύριο εργαλείο χρησιμοποιεί τη σκόπιμη δραστηριότητα και το ειδικό παιχνίδι με σκοπό να αξιολογήσει τις λειτουργικές ικανότητες του παιδιού ώστε να το βοηθήσει να αναπτύξει ή να βελτιώσει τις δεξιότητες εκείνες που δεν έχει καταφέρει ακόμα να κατακτήσει.

Η παιδιατρική Εργοθεραπεία έχει ως στόχο:
1. να προσφέρει σκόπιμες δραστηριότητες ώστε να αναπτύξει το παιδί το κινητικό του συντονισμό,
2. να βοηθήσει το παιδί να ξεπεράσει τους φόβους του,
3. να προσφέρει κοινωνικοποίηση και να αναπτύξει την αυτοπεποίθηση του,
4. να ενισχύσει τη φυσιολογική ανάπτυξη
5. και να προσφέρει ειδικό παιχνίδι .

Πως παρεμβαίνει ο εργοθεραπευτής/εργοθεραπεύτρια;

Χρησιμοποιώντας σαν μέσο το παιχνίδι, ο εργοθεραπευτής προσπαθεί αρχικά να προσεγγίσει το παιδί, να του προκαλέσει το ενδιαφέρον και να το βοηθήσει να εξερευνήσει το κόσμο γύρω του, τα συναισθήματά του, να μάθει τις βασικές έννοιες όπως τα χρώματα, τα σχήματα, τον χώρο, το σώμα του, καθώς επίσης και να αναπτύξει τις κινητικές του δεξιότητες. Ο εργοθεραπευτής χρησιμοποιώντας ειδικό παιχνίδι: μπάλες, κούνιες, δοκούς ισορροπίας, χάντρες, ψαλίδια, στεφάνια, κορύνες, τραμπολίνο, τοίχο αναρρίχησης, κ.λ.π., προσπαθεί να βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει το εσωτερικό του κίνητρο, να το κατευθύνει να αντιληφθεί τις δεξιότητές του και να ενισχύσει την αλληλεπίδραση του με το περιβάλλον με σκοπό να το ωθήσει να δοκιμάσει τις δυνατότητες του και να αποκτήσει εμπιστοσύνη στις ικανότητες του.

Σε ποιους απευθύνεται η Εργοθεραπεία;

Παιδιά που ανήκουν στις παρακάτω διαγνωστικές κατηγορίες κρίνεται απαραίτητο από τους Αναπτυξιολόγους, Παιδονευρολόγους, και Παιδοψυχιάτρους να παρακολουθούν πρόγραμμα Εργοθεραπείας:
• Νοητική Υστέρηση
• Εγκεφαλική Παράλυση & άλλες Νευρομυϊκές Παθήσεις
• Αυτισμός, Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές & Σύνδρομο Asperger
• Αισθητηριακές Διαταραχές (Μειωμένη όραση & Τύφλωση, Βαρηκοΐα & Κώφωση)
• Διαταραχές Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)
• Διάφορα Σύνδρομα (Down, Angelman, Prader-Willi, Rett, κ.α. )
• Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (π.χ. Δυσλεξία, Δυσγραφία, Δυσαριθμησία)
• Δυσλειτουργία στην Αισθητηριακή Ολοκλήρωση
• Ψυχοκινητική Καθυστέρηση
• Συναισθηματικές Διαταραχές (Επιθετική Συμπεριφορά, κ.α.)
• Συνύπαρξη δύο ή και περισσοτέρων διαγνώσεων (π.χ. νοητική υστέρηση & εγκεφαλική παράλυση)
Πολλές φορές παρακολουθούν πρόγραμμα Εργοθεραπείας και παιδιά που δεν ανήκουν σε κάποια από τις παραπάνω διαγνώσεις, δηλαδή παιδιά τυπικής ανάπτυξης, ωστόσο εμφανίζουν κάποιες δυσκολίες στους βασικούς άξονες ανάπτυξής τους, με βάση τα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας τους.

Σε ποιους τομείς παρεμβαίνει ο εργοθεραπευτής/ εργοθεραπεύτρια;

Ο εργοθεραπευτής θα πρέπει να γνωρίζει καλά την ανάπτυξη του παιδιού καθώς και τα αναπτυξιακά στάδια ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίσει τις δυσκολίες του παιδιού. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι κάθε δυσκολία έχει διαφορετική επίπτωση στην ζωή του παιδιού ανάλογα με την ηλικία του και το στάδιο ζωής στο οποίο βρίσκεται. Με βάση τους άξονες της φυσιολογικής ανάπτυξης, ο εργοθεραπευτής απευθύνεται στους παρακάτω τομείς δεξιοτήτων:

Αισθητικοκινητικές Δεξιότητες:
• Αισθητηριακή καταγραφή: αφορά την ικανότητα να δέχεται, να ανιχνεύει, να προσανατολίζει και να εντοπίζει αισθητηριακά ερεθίσματα
• Αισθητηριακή επεξεργασία αφορά την ικανότητα ερμηνείας των ερεθισμάτων:
- Απτική: η ικανότητα ερμηνείας, διάκρισης και εντόπισης ερεθισμάτων μέσω της αφής
- Ιδιοδεκτική: η ικανότητα να ερμηνεύει ερεθίσματα από τους μυς, τις αρθρώσεις και δίνουν πληροφορίες για την θέση του κάθε μέλους τους σώματος
- Αιθουσαία: η ικανότητα να ερμηνεύει ερεθίσματα σχετικά με την θέση της κεφαλής ως προς το σώμα και ως προς τον άξονα κίνησης
- Οπτική
- Ακουστική,
- Γευστική
- Οσφρητική

Κινητικές Δεξιότητες:
• Αδρή κινητικότητα: αφορά την κατάκτηση κινητικών δεξιοτήτων του παιδιού, όπως να στηρίζεται το κεφάλι του, να κάθεται, να μπουσουλάει, να βαδίζει, να πηδάει, να τρέχει
• Λεπτή κινητικότητα: αφορά την ικανότητα να χρησιμοποιεί μικρές μυϊκές ομάδες για ελεγχόμενες και εξειδικευμένες κινήσεις, ιδιαίτερα για το χειρισμό και τη σύλληψη αντικειμένων, οι οποίες προϋποθέτουν επιδεξιότητα στη χρήση δαχτύλων (πχ κόψιμο με ψαλίδι, ζωγραφική, γραφή κ.α)
• Οπτικοκινητικός συντονισμό: αφορά την ικανότητα να συγχρονίζει ή να συντονίζει την οπτική πληροφορία με την κίνηση του σώματος κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας
• Αμφίπλευρος συντονισμός: αφορά την ικανότητα να χρησιμοποιεί και τις δύο πλευρές του σώματος συγχρόνως με ένα συντονισμένο τρόπο, κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας.

Γνωστικές/ αντιληπτικές Δεξιότητες:
• Επίπεδο διέγερσης: αφορά την ικανότητα του ατόμου να αντιδρά με συνέπεια και σταθερότητα σε αισθητηριακά ερείσματα
• Συγκέντρωση και διάρκεια προσοχής: αφορά την ικανότητα να εστιάζει την προσοχή του σε ένα αντικείμενο ή ένα σημείο περιβάλλοντος και να την διατηρεί για κάποιο χρονικό διάστημα ανάλογα με την ηλικία του
• Έναρξη και λήξη μιας δραστηριότητας: αφορά την ικανότητα να αρχίζει και να ολοκληρώνει μια κινητική ή νοητική δραστηριότητα σε κατάλληλο χρόνο ανάλογα με την ηλικία του.
• Μνήμη: ακουστική, οπτική μνήμη γεγονότων, μίμηση κινήσεων σώματος, του προσώπου
• Οργάνωση μάθησης, Σύνθεση μάθησης, Γενίκευση μάθησης: αφορά την ικανότητα να ενσωματώνει έννοιες και γνώσεις, να τις επαναδομεί, και να τις γενικεύει σε ποικίλα περιβάλλοντα (μαθησιακές ικανότητες)
• Οπτική και ακουστική αντίληψη και επεξεργασία ερεθισμάτων
• Χωροχρονικό προσανατολισμό
• Προμαθηματικές- μαθηματικές έννοιες
• Συσχέτιση εννοιών: αφορά την ικανότητα να βρίσκει ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε αντικείμενα και έννοιες.

Ψυχοκοινωνικές δεξιότητες:
• περιλαμβάνει ψυχολογικές δεξιότητες όπως αξίες, ενδιαφέροντα, αυτό- αντίληψη, αυτό- έλεγχο, «διάθεση», δεξιότητες προσαρμογής και διευθέτησης άγχους,
• καθώς και κοινωνικές δεξιότητες όπως αντίληψη κοινωνικών ρόλων, κοινωνική συμπεριφορά, δεξιότητες αλληλεπίδρασης (λεκτικής και μη λετικής), πρωτοβουλία και αυτό- έκφραση.

Δεξιότητες Καθημερινής Ζωής
Αφορούν την αυτοεξυπηρέτηση του παιδιού:
• Σίτιση: ικανότητα μάσησης και κατάποσης και ανάπτυξη της αυτόνομης λήψης τροφής
• Ένδυση- απόδυση
• Προσωπική υγιεινή: πλύσιμο χεριών, βούρτσισμα δοντιών κλπ, έλεγχο σφικτήρων (αγωγή τουαλέτας)

Παιχνίδι:
Πρόκειται για ένα εξαιρετικό μέσο εκπαίδευσης και ανάπτυξης της προσωπικότητας κάθε παιδιού. Οι μορφές του παιχνιδιού είναι:
• Λειτουργικό,
• Συμβολικό και
• Ομαδικό παιχνίδι ή παιχνίδι κανόνων

Ποιος είναι ο στόχος του εργοθεραπευτικού προγράμματος;
Ο στόχος του εργοθεραπευτικού προγράμματος είναι:
1. Η αξιολόγηση των αναγκών, της συμπεριφοράς και της λειτουργικότητας του παιδιού
2. Η ανάπτυξη, βελτίωση, ενίσχυση, διατήρηση και αξιοποίηση των δεξιοτήτων του παιδιού
3. Πρόληψη, θεραπεία ή ελαχιστοποίηση των δυσλειτουργικών επιδράσεων
4. Λειτουργική ανεξαρτητοποίηση του παιδιού
5. Μείωση των παθολογικών χαρακτηριστικών και της αρνητικής συμπεριφοράς και αύξηση της αυτοπεποίθησης του παιδιού

Το Κέντρο Αναπτυξιακής Παρέμβασης «Στοχεύω» λειτουργεί ως πρότυπο και εξειδικευμένο Κέντρο Εργοθεραπείας στην Πετρούπολη. Οι εργοθεραπευτές μας συμμετέχουν ενεργά και δυναμικά στο σχεδιασμό της εργοθεραπευτικής παρέμβασης του παιδιού στοχεύοντας στην βελτίωση της ανάπτυξής του. Ανάλογα με το αποτέλεσμα της αξιολόγησης οι εργοθεραπευτές μας διαμορφώνουν το καταλληλότερο πρόγραμμα, χρησιμοποιώντας τις πιο σύνθετες και σύγχρονες μεθόδους θεραπείας και είναι πάντα σε συνεργασία με το σπίτι, το σχολείο και τις υπόλοιπες εξωσχολικές δραστηριότητες του παιδιού. Επιπλέον, στο Κέντρο μας διαθέτουμε 3 ειδικά διαμορφωμένες και ασφαλείς αίθουσες Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης με αιωρούμενο και μη εξοπλισμό όπως τοίχο αναρρίχησης, πισίνα με μπαλάκια, κούνιες διαφόρων ειδών, τραμπολίνο, τούνελ, μονόζυγο κι άλλο εξοπλισμό που ενισχύει τις κινητικές εμπειρίες των παιδιών.